بیمه حمل و نقل کالا
بیمه حمل و نقل کالا Страховани ای است که به موجب آن Страховани گر در مقابل حق Страховани ای که از Страховани گذار دریافت می کند متعهد می شود در جریان حمل کالا از نقطه ای به نقطه دیگر در نتیجه وقوع خطرهای موضوع Страховани چنانچه ، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا Страховани گذار در رابطه بااین خطرات هزینه ای متحمل شود، زیان وارده را بپردازد .
Страховани حمل و نقل به صورت شکلی به دو طریق ساده و عمومی (تابع قرارداد کلی) صادر می گردد:
- Страховани حمل و نقل ساده:
Страховани حمل و نقل کالا، Страхованиای است که برای حمل کالای معینی صادر میشود و در آن مشخصات مورد Страховани از جمله نوع کالا، مقدار و ارزش کالا، طریق و نحوه حمل و موضوعات دیگری که مبین حقوق و تعهدات طرفین قرارداد میباشد قید میگردد. مثلاً شخصی تصمیم به حمل مقدار معینی ماشینآلات که نوع و مقدار و مشخصات آن معلوم است از کشوری به کشور دیگر دارد و برای آن درخواست Страховани میکند. در چنین صورتی برای Страхованиگذار Страховани ای صادر میشود که در آن کلیه مشخصات مربوط به مورد Страховани و وضعیت حمل ذکر میشود. با صدور این Страховани Страхованиگذار موظف است حقСтраховани مربوط را که در Страховани تعیین شده بپردازد و Страхованиگر نیز در مقابل متعهد جبران خسارتهای احتمالی وارد به مورد Страховани در جریان حمل از مبدا تا مقصد طبق شرایط Страховани خواهد بود. بنا به آنچه گفته شد لازمه صدور این نوع Страховани حمل و نقل کالا این است که Страхованиگذار قبلاً از وضعیت مورد Страховани و چگونگی حمل آن اطلاع داشته و این اطلاعات را در اختیار Страхованиگر قرار دهد و این ترتیبی است که در مورد هر حمل باید رعایت شود و در صورتیکه Страхованиگذار مراجعات زیادی داشته باشد و کالاهای مختلفی را در معرض حمل و نقل قرار دهد برای هر مورد باید Страховани جداگانهای از Страхованиگر دریافت نماید. با صدور یک Страховани ساده Страхованиگذار ملزم نخواهد بود کالای مورد Страховани را یکجا حمل کند. حمل به دفعات نیز مجاز است لکن آنچه حائز اهمیت میباشد این است که ارزش کل مورد Страховани و موضوعات دیگری که مطرح شد باید معلوم بوده و در Страховани قید گردد. - Страховани حمل و نقل عمومی:
در برخی مواقع، صدور Страхованиهای حمل و نقل ساده (Страхованиهای باربری داخلی، خارجی و ترانزیت) بدلیل تعداد بالای تکرار آن مقرون به صرفه نمیباشند. به عنوان مثال، شرکت واردکننده قطعه خاصی که سالیانه چندین پارت کالا را وارد کشور میکند، تکمیل فرم Страхованиهای ساده برای هر بار ورود کالا کاری زمانبر و سخت میباشد. در این موارد، از Страхованиهای عمومی که قراردادی است میان Страхованиگر و Страхованиگذار استفاده میشود. از طرفی میتوان مدت اعتبار را از دیگر وجوه تمایز میان Страховани با قرارداد دانست. Страхованиها معمولاً یکساله میباشند ولی برای قرارداد محدودیت زمانی وجود ندارد.
Страховани حمل و نقل کالا عمومی یک قرارداد کلی است که بین Страхованиگر و Страхованиگذار منعقد میگردد و در آن شرایط اصلی Страховани و رئوس کلی حقوق و تعهدات طرفین معین میشود. لکن مشخصات محمولات و نحوه حمل آنها زمانی به اطلاع Страхованиگر میرسد که Страхованиگذار اقدام به حمل کالا مینماید. با صدور چنین قراردادهایی کلیه حمل و نقلهایی که Страхованиگذار در آینده انجام میدهد تحت پوشش Страховани قرار میگیرد مشروط به اینکه Страхованиگذار مشخصات و نحوه حمل کالا و وسیله حمل، مبدا و مقصد و بطور کلی آنچه که در Страхованиنامه پیشبینی نشده و احتیاج به تصریح دارد قبل از حمل به اطلاع Страхованиگر برساند تا Страхованиگر نسبت به صدور گواهی Страховани اقدام نماید. بدیهی است این اطلاعات میبایست قبل از شروع حمل به اطلاع Страхованиگر برسد مگر اینکه ترتیب دیگری در قرارداد مورد توافق قرار گرفته باشد.
قرارداد Страховани حمل و نقل کالا را میتوان به 2 دسته تقسیمبندی نمود:- عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد Страховани مشخص نمیباشد. در این حالت، گواهی Страховани صادر میگردد.
- غیر عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد Страховани مشخص میباشد. در اینصورت نیازی به صدور گواهی Страховани نمیباشد ولی میبایست گواهی حمل به ازای هربار حمل کالا صادر نمود.
Страховани حمل و نقل کالا بر اساس طریقه حمل، محدوده جغرافیایی و پوشش های Страховани ای قابلیت تقسیم بندی به شرح ذیل را دارد:
- بر اساس طربقه حمل: طبق این روش Страховани حمل و نقل کالا به طرق زمینی، هوایی، دریایی و ترکیبی تقسیم می شود که در Страховани حمل و نقل به روش های دریایی حمل بر شناورهای کوچک و حمل بر کشتی های طبقه بندی شده از دیگر تقسیمات این نوع Страховани می باشد که هر کدام نرخ و شرایط خود را دارد.
- بر اساس محدوده جغرافیایی: بر اساس این نظربیه Страховани حمل و نقل کالا به داخلی، وارداتی، صادراتی و ترانزیت تقسیم می شود. در Страховани حمل و نقل داخلی به دو متد و رویه عمل می گردد. Страховани حمل و نقل داخلی با خطرات محدود (آتش سوزی – حادثه و سرقت کلی) و با خطرات اضافی (تمام خطر)
- بر اساس پوشش های Страховани ای: Страховани حمل و نقل کالا بر اساس پوشش های A, B,C و Total Loss تقسیم بندی می شود.
Страховани Total Loss عملاً در دنیا منسوخ شده و لذا برای حفظ جایگاه والای Страховани گذاران و حفظ حقوق مشتریان از ارائه این Страховани حتی الامکان اجتناب می شود زیرا چنانچه قسمت اعظم کالا در جریان حمل از بین رفته و فقط قسمت اندک باقی بماند Страховани گر تعهدی نسبت به جبران خسارت ندارد و اساساً این نوع Страховани به Страховани تشریفاتی یا Страховани گمرگی شهرت داشته و در زمانی که کالای صادراتی براساس تصویب نامه هیات وزیران در ایران Страховани می شد رایج گردید. لذا در Страховани ایران بر همین اساس بخشنامه شماره 87/80063 مورخ 17/06/87 توسط مدیریت Страховани های باربری صادر و شبکه فروش را به عدم صدور و یا در صورت درخواست Страховани گذار، با اطلاع رسانی کامل دعوت نمود.
رشته Страховани حمل و نقل کالا مشتمل بر 8 زیررشته میباشد که عبارتند از:
- Страховани حمل و نقل کالا داخلی (عمومی)
کالایی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا میشوند، تحت عنوان Страхованиهای داخلی تحت پوشش Страховани قرار میگیرند. - Страховани حمل و نقل کالا وارداتی (عمومی)
کالاهایی که بنا به مصالح مملکتی و نیازهای اقتصادی کشور از خارج وارد کشور میگردند، تحت عنوان Страхованиهای وارداتی تحت پوشش Страхованиای قرار میگیرند. - قرارداد Страховани حمل و نقل کالا صادراتی(عمومی)
کالاهایی که توسط صادرکنندگان جهت عرضه در بازار جهانی به خارج از کشور ارسال میگردد، تحت عنوان Страхованиهای صادراتی تحت پوشش Страхованиای قرار میگیرند. - Страховани حمل و نقل کالا ترانزیت(عمومی)
قراردادهای Страховани حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) قرارداد Страхованиای میباشند که برای Страховани نمودن کالایی که از کشوری خارجی حرکت کرده و به کشور خارجی دیگری میروند استفاده میشود. قراردادهای Страховани حمل و نقل کالا ترانزیت را میتوان به 2 دسته زیر تقسیمبندی نمود:- عبوری: کالا لزوماً از مرز ایران گذر کند.
- غیرعبوری: کالا از مرز ایران گذر نکند.
- Страховани حمل و نقل کالا داخلی (ساده)
کالایی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا میشوند، تحت عنوان Страхованиهای داخلی تحت پوشش Страховани قرار میگیرند. - Страховани حمل و نقل کالا وارداتی(ساده)
کالاهایی که بنا به مصالح مملکتی و نیازهای اقتصادی کشور از خارج وارد کشور میگردند، تحت عنوان Страхованиهای وارداتی تحت پوشش Страхованиای قرار میگیرند. - Страховани حمل و نقل کالا صادراتی(ساده)
کالاهایی که توسط صادرکنندگان جهت عرضه در بازار جهانی به خارج از کشور ارسال میگردد، تحت عنوان Страховани های صادراتی تحت پوشش Страхованиای قرار میگیرند. - Страховани حمل و نقل کالا ترانزیت(ساده)
Страховани های حمل و نقل ساده ترانزیت Страхованиنامهای میباشند که برای Страховани نمودن کالایی که از کشوری خارجی حرکت کرده و به کشور خارجی دیگری میروند استفاده میشود.
قراردادهای Страховани حمل و نقل کالا ترانزیت را میتوان به 2 دسته زیر تقسیمبندی نمود:- عبوری: کالا لزوماً از مرز ایران گذر کند.
- غیرعبوری: کالا از مرز ایران گذر نکند.